Πανδημία: Οι προκαταλήψεις που τσάκισαν τη σκέψη και θόλωσαν την κρίση μας

AIDS, Blue Monday, Burn Out, COVID-19, DNA, doomscrolling, Doomsurfing, Dr. Age, FDA, Fitness, Fitness & Wellbeing, Herbalife Nutrition, HIIT, HIV, INTERAMERICAN, La Roche-Posay, Lipikar Eczema Med Cream, Lockdown, Long Covid, Mindfulness, Pilates, SEX, Solumag Saffron & curcumin, SYMMETRIA, The Antiagers, Vegan, Vegetarian, Video, Wu wei, Yoga, Άγγιγμα, Άγχος, Αδυνάτισμα, Αέρας, Άθληση, Άθληψη, Αιθέρια έλαια, Αισιοδοξία, Ακινησία, Ακουστικά βαρηκοΐας, Αλκοόλ, Αμφιβληστροειδής, Αμφιβληστροειδοπάθειες, Ανακοπή, Ανακούφιση, Αναπνευστική Λειτουργία, Αναπνοή, Ανάρρωση, Ανεπάρκεια, Άνοια, Ανοσοποιητικό Σύστημα, Αντιγήρανση, Αντικαταθλιπτικά, Αντιμετώπιση, Αντώνιος Δημητρακόπουλος, Αποκατάσταση, Αποσυμφορητικό σπρέι, Απώλεια βάρους, Αρθραλγία, Αρτηριακή Πίεση, Αρωματοθεραπεία, Άσθμα, Ασκήσεις, Ασκήσεις Kegel, Ασκήσεις γυμναστικής, Ασκήσεις ενδυνάμωσης, Άσκηση, Άτμισμα, Ατμοσφαιρική Ρύπανση, Αϋπνία, Αυτοεικόνα, Αυτοκίνητο, Αυτοφροντίδα, Βαλσαμόχορτο, Βασική προπόνηση, Βασιλικός, Βελονισμός, Βία κατά των γυναικών, Βιοϊατρική, Βιταμίνες, Βιταμίνη D, Βιταμίνη Β12, Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, Γέλιο, Γεύματα, Γήρανση, Γιατρός, Γιόγκα, Γιορτές, Γνωστική εξασθένηση, Γνωστική Ικανότητα, Γνωστική λειτουργία, Γονίδια, Γρίπη, Γυμναστική, Γυμνό, Γυμνοί για ύπνο, Δαμάσκηνα, Δέρμα, Διαβήτης, Διάγνωση, Διάθεση, Διαλειμματική νηστεία, Διαταραχές Ύπνου, Διατάσεις, Διατροφή, Διατροφικές Συνήθειες, Διαφραγματική αναπνοή, Δυσκοιλιότητα, Εγκεφαλική λειτουργία, Εγκεφαλικό επεισόδιο, Εγκεφαλικό Τραύμα, Εθελοντισμός, Ειδήσεις, Εικόνα του σώματος, Εκδρομές, Έκζεμα, ΕΚΠΑ, Εκπαίδευση, Έλλειψη βιταμίνης, Ελληνική Ιατροδικαστική Εταιρεία, Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία, Εμμηνόπαυση, Έμφραγμα, Ενδυνάμωση κορμού, Ενέργεια, Ενεργητικότητα, Ενσυνειδητότητα, Έντερο, Εξαερισμός, Εξάρθρημα ώμου, Εξάψεις, Εορταστικό Τραπέζι, Επαρκής ύπνος, Επεξεργασμένα τρόφιμα, Επικρίσεις, Επίσκεψη, Επιστημονικές Εξελίξεις, Επιχειρηματικά Νέα, Εργασιακή Εξουθένωση, Έρευνα, Ευκάλυπτος, Ευτυχία, Ζεστό γάλα, Ζωηρό περπάτημα, Η άποψη του ειδικού, Ηλεκτρονικό τσιγάρο, Ηλικία, Ηλικιωμένοι, Ηλικιωμένος, Ημικρανία, Ήπαρ, Ήπια άσκηση, Θεραπεία, Θερμίδες, Θέσεις yoga, Ινσουλίνη, Ισορροπία, Καθιστική ζωή, Κακοποίηση γυναικών, Κάνναβη, Καούρες, Καρδιά, Καρδιαγγειακά νοσήματα, Καρδιαγγειακή νόσος, Καρδιοπαθείς, Καρκίνος Παχέος Εντέρου, Κάταγμα, Κατάγματα, Κατάθλιψη, Καταστροφολογικά σενάρια, Κέντρα Υποστήριξης Ακοής Θεοδώρου, Κεφαλαλγία, Κιλά, Κίνδυνος θανάτου, κλειστοί χώροι, Κνησμός, Κοιλιά, Κοινά συμπτώματα, Κοινό κρυολόγημα, Κοινωνικά δίκτυα, Κοινωνική ζωή, Κοινωνική Προσφορά, Κοινωνική Υποστήριξη, Κοκαϊνη, Κόπωση, Κορμός, Κορωνοϊός, Κούραση, Κρίση πανικού, Κριτική, Κρύο, Κρυολιπόλυση, Κρυολόγημα, Λεβάντα, Λιπώδης νόσος του ήπατος, Λοιμώξεις πνεύμονα, Μακρά COVID, Μακροβιότητα, Μακροζωία, Μάτια, Μέση, Μεσογειακή διατροφή, Μετάδοση, Μετάδοση ιού, Μετάλλαξη Omicron, Μέτρηση οστικής πυκνότητας, Μη Αλκοολική Λιπώδης Νόσος, Μνήμη, Μουσική, Μουσικοθεραπεία, Μπισκότα, Μπότοξ, Μυαλγίες, Μύτη, Μυωπία, Νεότητα, Νευρολογικές Παθήσεις, Νηστεία, Νίκος Μεταξωτός, Νοσοκομείο, Νόσος Αλτσχάιμερ, Νόσος Πάρκινσον, Ντροπή, Ξηροδερμία, Οδοντίατρος, οικιακά, Οικολογική συνείδηση, Ομορφιά, Όραση, Οστεοαρθρίτιδα, Οστεοαρθρίτιδα γόνατος, Οστεοπενία, Οστεοπόρωση, Οφέλη, Παγετός, Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, Παθητικές Διατάσεις, Παιδί, Πανδημία, Παχυσαρκία, Πεπτική λειτουργία, Περιβαλλοντική Αντίληψη, Περπάτημα, Πίεση, Πινοσεμπρίνη, Πλάτη, Πνεύμονες, Πνευμονική θρομβοεμβολή, Πνευμονική Ίνωση, Πολιτική Υγείας, Πονόδοντος, Πόνοι περιόδου, Πονοκέφαλος, Πόνος στα γόνατα, Πόνος στη μέση, Πόνος στην πλάτη, Πόνος στον αυχένα, Πρεσβυωπία, Προκαταλήψεις, Προπόνηση, Προπόνηση cardio, Προστασία, Πρόσωπο, Πρόωρος θάνατος, Πυρετός, Πυρήνας, Ρινικό σπρέι, Σάκχαρο, Σακχαρώδης Διαβήτης, Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2, Σαρκοπενία, Σαφράν, Σεξουαλικά προβήματα, Σεξουαλική Ικανοποίηση, Σούπερ ήρωες, Σοφία Περδίκη, Σπίτι, Στόμα, Στραβισμός, Στρες, Στυτική Δυσλειτουργία, Συμβουλές, Συναισθήματα, Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου, Συντήρηση, Σχέσεις, Σχιζοφρένεια, Σωματική Άσκηση, Σωματική δραστηριότητα, Ταξίδια, Τεστ, Τεστ κοπώσεως, Τηλεόραση, Τόνωση, Τρόποι μετάδοσης, Υαλουρονικό οξύ, Υγεία, Υπέρταση, Υπερφαγία, Ύπνος, Υποστήριξη, υψηλής έντασης διαλειμματική προπόνηση, Φαγητό, Φιλίες, Φλαβονοειδές, Φλεβική θρομβοεμβολή, Φλεγμονή, Φόβος, Φροντίδα, Φρούτα, Φύση, Φυσική δραστηριότητα, Φως, Χαλάρωση, Χάπι, Χειμώνας, Χιόνι, Χιούμορ, Χρήση κάνναβης, Χριστούγεννα, Χρόνιος Πόνος, Χρώματα, Χώροι πρασίνου, Ψάρια, Ψυχικές διαταραχές, Ψυχική Υγεία, Ψυχολογία / Από Hours.gr

Το μυαλό μας αποτελεί ένα τρομερό εργαλείο που μπορεί να αποθηκεύσει εκατομμύρια πληροφορίες, όμως φαίνεται πως σε αρκετές περιπτώσεις εμμένει στις αρχικές πληροφορίες. Διαβάστε παρακάτω και θα καταλάβετε ακριβώς τι εννοούμε, αλλά και με ποιό τρόπο αυτό το αρχικό «κόλλημα» του νου επηρέασε τον τρόπο με τον οποίο βιώσαμε την πανδημία

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Πως τα fake news «παίζουν» με το μυαλό μας

Κορωνοϊός – Θεωρίες συνωμοσίας: Δείτε ποιοι τις πιστεύουν ευκολότερα

Με όλες τις σύνθετες πληροφορίες που καλείται ο εγκέφαλός μας να επεξεργαστεί κάθε μέρα, ακούγεται απολύτως λογικό να έχει δημιουργήσει κάποιες παρακαμπτήριες οδούς, έτσι ώστε να «κόβει δρόμο» και να παίρνει γρήγορα αποφάσεις. Οι παρακάμψεις αυτές λέγονται «ευρετικές» και παρόλο που αρκετές φορές μας βοηθούν να λάβουμε τη σωστή απόφαση, άλλες φορές οδηγούν ακούσια σε προκαταλήψεις, δεδομένου ότι εξαιτίας τους δίνουμε μεγαλύτερη βαρύτητα σε λανθασμένες γνώσεις.

Με αφορμή τις αμέτρητες πληροφορίες που λαμβάνουμε την περίοδο της πανδημίας, ο Taha Yasseri, Αναπληρωτής Καθηγητής στη Σχολή Κοινωνιολογίας στο University College Dublin με άρθρο του στο The Conversation εξηγεί αυτό το λανθασμένο φιλτράρισμα του μυαλού, ξεκινώντας με μια απλή ερώτηση: θυμόσαστε ποια ευρωπαϊκή χώρα επλήγη περισσότερο από την πανδημία;

Εάν απαντήσατε «η Ιταλία», τότε κάνετε λάθος, όμως δεν είστε και οι μόνοι. Η Ιταλία δεν βρίσκεται καν στην πρώτη δεκάδα των ευρωπαϊκών χωρών με τον μεγαλύτερο αριθμό επιβεβαιωμένων κρουσμάτων ή θανάτων λόγω κορωνοϊού, όμως ήταν η χώρα που σημείωθηκε το πρώτο μεγάλο ξέσπασμα της πανδημίας. Αυτή η πρωτιά όμως ήταν που αγκιστρώθηκε στην αντίληψή μαςκαι πλέον έχουμε μια παγιωμένη, αλλά λανθασμένη, πεποίθηση που έχει αποτυπωθεί ανεξίτηλα στο μυαλό μας.

Οι γνωστικές αυτές προκαταλήψεις είναι οι συντομεύσεις του μυαλού και χρησιμοποιούνται συχνά όταν υπάρχει περιορισμένος χρόνος και απαιτείται μια γρήγορη λήψη απόφασης ή διαμόρφωση γνώμης. Το μυαλό «κλειδώνει» στην πρώτη πληροφορία και δύσκολα επανατοποθεταίται. Η «προκατάληψη της αγκύρωσης» όπως ονομάζεται συμβαίνει όταν ο εγκέφαλος αγκιστρώνεται στην αρχική πληροφορία αποτυγχάνοντας να κάνει reset, να ενημερωθεί δηλαδή με τα αναθεωρημένα δεδομένα.

Ο ίδιος ο καθηγητής σημειώνει ότι πρόσφατα ερευνητικά ευρήματα απέδειξαν ότι η συγκεκριμένη προκατάληψη μπορεί να έχει πολύπλοκους μηχανισμούς, ένα όμως είναι το βασικό χαρακτηριστικό: μας είναι ευκολότερο να βασιστούμε στις πρώτες πληροφορίες που «αποθηκεύσαμε» ως σημείο αναφοράς τις οποίες και ανασύρουμε κάθε φορά για να διαμορφώσουμε μια νέα άποψη και να πάρουμε μια απόφαση.

Πώς συνδέεται η πανδημία

Ο εγκέφαλος μας λαμβάνει ούτως ή άλλως πλήθος πληροφοριών και ερεθισμάτων. Με τον όγκο αυτών των πληροφοριών να πολλαπλασιάζεται την περίοδο της πανδημίας, βομβαρδιζόμαστε με δεδομένα που ο εγκέφαλος αδυνατεί να χειριστεί. Είναι το σημείο εκείνο που ο εγκέφαλος… ρίχνει άγκυρα και εμμένει στις πρώτες πεποιθήσεις.

Στη συνέχεια, όταν τα δεδομένα πρέπει να αναθεωρηθούν, θα γίνει η μετάβαση αλλά με αργό ρυθμό. Αυτό όμως οδηγεί σε πόλωση και σε μια κόπωση λόγω υπερπρόσληψης δεδομένων, οπότε σταδιακά παύουμε να δίνουμε προσοχή σε ό,τι νέο προκύπτει, παράλληλα όμως ξεχνάμε και τις αρχικές πληροφορίες!

Για να κατανοήσουμε περισσότερο αυτή τη λειτουργία, ο συγγραφέας δίνει ως παράδειγμα την ανοσία της αγέλης, η οποία σύμφωνα με τα αρχικά στοιχεία, που δόθηκαν στην δημοσιότητα και στα οποία όλοι δώσαμε τη δέουσα σημασία, μπορούσε να επιτευχθεί, εάν το 60-70% του πληθυσμού αποκτήσει ανοσία είτε μέσω μόλυνσης είτε μέσω εμβολιασμού. Αργότερα, το πλουσιότερο ερευνητικό υλικό προέβλεψε με μεγαλύτερη ακρίβεια ένα υψηλότερο ποσοστό για την επίτευξη της συλλογικής ανοσίας, το 90-95% του πληθυσμού. Ωστόσο, όλοι μας συνεχίσαμε να θεωρούμε ορθή την αρχική πληροφορία και το γεγονός ότι αυτή άλλαξε δεν οδήγησε και σε αλλαγή των αντιλήψεών μας. Με απλά λόγια το μυαλό παρέμεινε αγκιστρωμένο στο αρχικό ποσοστό.

Το γεγονός αυτό ίσως εξηγεί σύμφωνα με τον Δρ Yasseri, το αντιεμβολιαστικό κίνημα σε αρκετές χώρες, υπό το πρίσμα ότι, εφόσον έχουν ήδη εμβολιαστεί αρκετά άτομα (με βάση το λανθασμένο ποσοστό του 70%), γιατί κάποιος να ρισκάρει να εμβολιαστεί (παρόλο που τελικά αυτά τα άτομα δεν είναι αρκετά για την επίτευξη της ανοσίας της αγέλης).

Ο Δρ Taha Yasseri καταλήγει στο γεγονός ότι η λύση δεν είναι να διακόψουμε κάθε πηγή πληροφόρησης, αλλά να γνωρίζουμε ότι το μυαλό μας έχει αυτούς τους γνωστικούς περιορισμούς, όταν μαθαίνουμε νέες πληροφορίες, ούτως ώστε να εξασκηθούμε σε μεγαλύτερη γνωστική ευελεξία που θα οδηγήσει σε διαμόρφωση ορθότερων απόψεων και αντιλήψεων.

Διαβάστε επίσης:

Κορωνοϊός: Γιατί κινδυνεύουν περισσότερο όσοι πιστεύουν θεωρίες συνωμοσίας

Κορωνοϊός – Fake news: Πόσο (εύκολα) αλλάζουν τη συμπεριφορά μας